Limburgs Museum gaat arbeidsmigratie onderzoeken

Emile Roemer, onlangs voorgedragen als gouverneur van Limburg, zal op 15 oktober het ‘MigratieLab’ openen in het Limburgs Museum. ‘MigratieLab’ bestaat uit twee delen: een historische tentoonstelling over arbeidsmigratie, én een actueel onderzoek naar arbeidsmigranten in Noord-Limburg. Roemer kaartte vorig jaar misstanden rond arbeidsmigranten aan. Hij pleit ervoor dat we arbeidsmigranten moeten behandelen als volwaardige burgers. Het ‘MigratieLab’ draagt daaraan bij.

Niet bang zijn
Hoe vinden arbeidsmigranten een plek in de Limburgse samenleving? Over die vraag gaat MigratieLab. Als voorzitter van het Aanjaagteam Arbeidsmigratie 2020 benadrukte Emile Roemer regelmatig het belang van samenleven met arbeidsmigranten. Het Limburgs Museum is dan ook bijzonder verheugd dat juist Roemer, tevens beoogd commissaris van de koning in Limburg, op 15 oktober om 16:00 uur MigratieLab komt openen. Voorafgaand vindt om 14:00 uur een perspreview plaats. Media zijn van harte uitgenodigd om de perspreview en opening bij te wonen.

40.000 arbeidsmigranten
Basis van MigratieLab is de historische tentoonstelling Niet bang zijn: een ode aan arbeidsmigranten en Limburgers ten tijde van de mijnen in Zuid-Limburg (1901-1974). Initiatiefnemer Milena Mulders, zelf een nakomeling van Sloveense arbeidsmigranten, laat de expositie gepaard gaan met een doorlopend onderzoek door fotografen, schrijvers en theatermakers naar de actuele situatie van arbeidsmigranten in Noord-Limburg. Het zijn er zo’n 40.000, al is dat een schatting.

De verwachting is dat het aantal internationale werknemers de komende tien jaar verdubbelt, mede door de afname van de Limburgse beroepsbevolking. Nog altijd zijn de meeste arbeidsmigranten afkomstig uit Polen, maar dat aandeel neemt af omdat het in Polen zelf economisch gezien beter gaat. Roemenen, Bulgaren, Hongaren en Oekraïners volgen hen op. Ze werken in de logistiek, bouw, horeca, zorg, industrie, land- en tuinbouw. Driekwart blijft korter dan drie jaar; een kwart blijft langer en soms permanent.

Onderzoek
In het MigratieLab zijn bezoekers deelnemers: iedereen kan meepraten, meeluisteren, meedoen en meebrengen. Wat betekent dit voor samenleven in Limburg? Welke rol spelen arbeidsmigranten in onze gemeenschap waar ze behalve werken ook wonen? De historische tentoonstelling Niet bang zijn fungeert als een spiegel: hoe werd arbeidsmigratie destijds georganiseerd en beleefd?

Daarnaast zoeken vier makers contact met arbeidsmigranten en (nieuwe) Limburgers. Ze leggen hun verhalen vast in beeld, tekst en geluid. Het makersteam bestaat uit: Antoni Czarczyński (fotograaf), Sofia de Benedictis (fotograaf), Naomi Steijger (theatermaker/podcastmaker) en Mira Feticu (schrijver). Al die input en verhalen worden tijdens het onderzoek zichtbaar gemaakt in het Limburgs Museum.

“Wat we hier laten zien groeit dus, het is live, het is nu, het verandert elke dag,” zegt Milena Mulders, die ook op zoek gaat naar het materiële erfgoed van hedendaagse arbeidsmigratie. Ze heeft al een basisverzameling die vanaf 15 oktober te zien is en gedurende de tentoonstellingsperiode zal uitgroeien tot een hedendaagse erfgoedcollectie.

Inclusief
MigratieLab is een van de stappen die het Limburgs Museum zet op weg naar meer diversiteit. “Wij nodigen gastcuratoren en makers uit verschillende gemeenschappen uit om hun eigen kijk op Limburg met ons te delen. Limburg vroeger, nu en in de toekomst.” aldus Marieke Koppelmans, programmamanager van het Limburgs Museum. “Zo creëren we een meerstemmige dialoog.”

Praktisch
MigratieLab is van 15 oktober 2021 tot en met 9 januari 2022 geopend voor publiek. Hou voor het randprogramma onze website in de gaten.

MigratieLab is een initiatief van Museum Onderweg (voortgekomen uit Migratiemuseum Heerlen) in samenwerking met het Limburgs Museum. Het samenwerkingsproject maakt onderdeel uit van een meerjarenambitie. Niet bang zijn was eerder te zien in het tijdelijke Migratiemuseum in Heerlen.

MigratieLab wordt mogelijk gemaakt door Limburgs Museum, VSBfonds, de Stichting DOEN/Bankgiro Loterijfonds en KABK Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten Den Haag.

Foto: Mike Bink